ขยะพลาสติกเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่สำคัญ ซึ่งต้องการเทคนิคการวิเคราะห์ที่มีประสิทธิภาพสูงเพื่อระบุองค์ประกอบทางเคมีอย่างแม่นยำ เทคนิค Pyrolysis Gas Chromatography-Mass Spectrometry (Py-GC/MS) เป็นวิธีที่ได้รับการยอมรับในการวิเคราะห์ เนื่องจากสามารถระบุประเภทพอลิเมอร์ สารเติมแต่ง และสารมลพิษที่ปนเปื้อนในพลาสติกได้อย่างครบถ้วน โดยเฉพาะในตัวอย่างที่ซับซ้อน เช่น ไมโครพลาสติกในสิ่งแวดล้อมหรือขยะพลาสติกรีไซเคิล
Py-GC/MS เป็นเทคนิคการวิเคราะห์ทางเคมีที่ใช้ในการตรวจสอบสารประกอบอินทรีย์ โดยขั้นตอนหลักคือการทำลายตัวอย่างด้วยความร้อนเพื่อสร้างโมเลกุลขนาดเล็กที่สามารถระเหยได้ จากนั้นจะถูกแยกโดย Gas Chromatography (GC) และตรวจจับด้วย Mass Spectrometry (MS)
ขั้นตอนการทำงาน
- กระบวนการไพโรไลซิส(Pyrolysis): ตัวอย่างจะถูกให้ความร้อนในบรรยากาศที่ไม่มีออกซิเจน (inert atmosphere) ที่อุณหภูมิประมาณ 600–1000°C เพื่อทำให้โครงสร้างพอลิเมอร์แตกตัวเป็นโมเลกุลขนาดเล็กที่สามารถระเหยได้
- การแยกและวิเคราะห์: โมเลกุลที่เกิดจากการ Pyrolysisจะถูกส่งเข้าสู่ GC เพื่อแยกสารตาม Retention time ก่อนที่จะเข้าสู่ MS เพื่อระบุชนิดของสาร โดยใช้ข้อมูลมวลสารในการวิเคราะห์
- สารประกอบอินทรีย์ที่พบจากขยะพลาสติก
1.สารจากการย่อยสลายพลาสติก
Oligomers: ผลิตภัณฑ์จากการย่อยสลายของพอลิเมอร์ เช่น Polyethylene (PE), Polypropylene (PP)
Monomers: สารที่ได้จากการแตกตัวของพอลิเมอร์ เช่น Ethylene, Propylene
2.สารเติมแต่ง
สารเติมแต่งทางเคมี: สารต้านออกซิเดชัน (Antioxidants), พลาสติกิไซเซอร์ (Plasticizers) เช่น Phthalates และ Bisphenol A
3.สารพิษและมลพิษ
Methylmercury: สารพิษที่สามารถจับตัวกับไมโครพลาสติกได้
สารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs): Benzene, Toluene, Cyclohexane
ขั้นตอนการทำงานของ Py-GC/MS
- การเตรียมตัวอย่าง: ขยะพลาสติกจะถูกตัดเป็นชิ้นเล็กหรือบดให้ละเอียด และชั่งน้ำหนักประมาณ 0.2–1 มก.
- กระบวนการPyrolysis: ตัวอย่างจะถูกให้ความร้อนที่อุณหภูมิ 300–1050°C เพื่อทำลายพอลิเมอร์
- การแยกด้วย GC: ใช้คอลัมน์ GC เช่น ZB-5MS เพื่อแยกสารระเหย
- การตรวจสอบด้วย MS: ใช้โหมด Electron Ionization (EI) หรือ Chemical Ionization (CI) เพื่อระบุสาร
ผลสรุปการวิเคราะห์
- การระบุสารประกอบ: พบสารประกอบหลักอย่างกรดเบนโซอิก, เมทิลอะคริเลต, และสไตรีน ซึ่งบ่งชี้ถึงการมีอยู่ของโคพอลิเมอร์ในผลิตภัณฑ์ PET รีไซเคิล
- ความสามารถในการวิเคราะห์ Py-GC/MS สามารถตรวจจับสารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs) ได้อย่างแม่นยำ
- การเตรียมตัวอย่างลดการสูญเสียตัวอย่างในขั้นตอนการเตรียม
- การวิเคราะห์ไมโครพลาสติก: สามารถวิเคราะห์ไมโครพลาสติกในระดับนาโน
เทคนิค Py-GC/MS เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการวิเคราะห์สารประกอบจากขยะพลาสติกและไมโครพลาสติก โดยสามารถระบุสารต่าง ๆ เช่น โอลิโกเมอร์ มอนอเมอร์ สารเติมแต่ง และสารพิษ รวมถึง VOCs ด้วยความแม่นยำสูง ซึ่งมีประโยชน์ในการศึกษาผลกระทบจากไมโครพลาสติกต่อสิ่งแวดล้อม
Reference
- Picó, Y., & Barceló, D. (2020). Pyrolysis gas chromatography-mass spectrometry in environmental analysis: focus on organic matter and microplastics. Trends in Analytical Chemistry. DOI: 1016/j.trac.2020.115964
บทความนี้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการใช้ Py-GC/MS ในการวิเคราะห์สารประกอบอินทรีย์และไมโครพลาสติกในตัวอย่างสิ่งแวดล้อม โดยเน้นถึงหลักการทำงานและการประยุกต์ใช้ในด้านต่าง ๆ - Assessing the Efficacy of Pyrolysis–Gas Chromatography–Mass Spectrometry. Environmental Science & Technology, 2025. DOI: 1021/acs.est.4c12599
การศึกษานี้ประเมินความเหมาะสมของ Py-GC-MS ในการวิเคราะห์พอลิเมอร์ในเลือดมนุษย์ โดยมีการพัฒนาวิธีการสกัดเพื่อลดการรบกวนจากแมทริกซ์ - Microplastic Analysis by Gas Chromatography-Mass Spectrometry. (2022). [PDF]
เอกสารนี้เสนอวิธีใหม่ในการระบุไมโครพลาสติกในน้ำเสียเทศบาลโดยใช้ Py-GC/MS และแสดงผลลัพธ์จากการวิเคราะห์ตัวอย่าง - Evaluation of Pyrolysis-Gas Chromatography/Mass Spectrometry for Microplastic Identification. (EPA).
รายงานนี้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของ Py-GC/MS ในการระบุและวัดไมโครพลาสติกในตัวอย่างสิ่งแวดล้อม โดยเน้นถึงกระบวนการผลิตไพโรไลซิสที่มีประสิทธิภาพ