เมื่อไม่นานมานี้ เกิดการค้นพบ "ยาวิเศษ" ที่ซุกซ่อนรอการค้นพบของมนุษย์

🌤️ในวันธรรมดาวันหนึ่ง ทีมนักวิจัยจาก McMaster University นำโดย 👩‍🎓ศาสตราจารย์ด้านชีวเคมีและวิทยาจุลชีวะ Dr. Lori Burrows ซึ่งเป็นนักจุลชีววิทยาและผู้เชี่ยวชาญด้านเชื้อแบคทีเรียดื้อยา ทีมของเธอประกอบด้วยนักวิจัยหลังปริญญาเอกและนักศึกษาระดับปริญญาเอกจากแล็บที่ศึกษาเรื่อง antimicrobial resistance และการค้นพบ 💊ยาปฏิชีวนะใหม่ พวกเขาร่วมมือกับหน่วยวิจัยอื่น ๆ ภายใน Michael G. DeGroote Institute for Infectious Disease Research ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามค้นหายาใหม่จากธรรมชาติ โดยเฉพาะจาก แบคทีเรียในดิน ซึ่งเป็นแหล่งดั้งเดิมของยาปฏิชีวนะหลายชนิด เช่น streptomycin และ tetracycline ในอดีต และในวันนี้พวกเขาได้ค้นพบตัวยาที่เป็นความหวังของมนุษยชาติ ​Lariocidin ถูกค้นพบจากการศึกษาตัวอย่างดินในสวนหลังบ้านที่เมืองแฮมิลตัน รัฐออนแทรีโอ ประเทศแคนาดา โดยนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยแมคมาสเตอร์ พวกเขาพบว่าเชื้อแบคทีเรีย Paenibacillus สายพันธุ์ M2 ที่แยกได้จากดินนี้ สามารถผลิตสารแอนตี้ไบโอติกชนิดใหม่ที่มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียได้หลากหลาย ซึ่งต่อมาถูกตั้งชื่อว่า "Lariocidin"

🧬 งานวิจัยต้นฉบับเกี่ยวกับ Lariocidin

ชื่อบทความ: A Broad Spectrum Lasso Peptide Antibiotic Targeting the Bacterial Ribosome
ปีที่เผยแพร่: 2025
แหล่งเผยแพร่: PubMed / PMC
ผู้วิจัย: ทีมจาก McMaster University นำโดย Dr. Lori Burrows

🔎 สรุปเนื้อหาสำคัญ

🔬 การค้นพบและการผลิต

นักวิจัยระบุและสังเคราะห์ lariocidin (LAR) และอนุพันธ์ lariocidin B (LAR-B) จากแบคทีเรีย Paenibacillus สายพันธุ์ M2 ซึ่งถูกแยกได้จากตัวอย่างดินในสวนหลังบ้านที่เมืองแฮมิลตัน รัฐออนแทรีโอ ประเทศแคนาดา

สารทั้งสองชนิดแสดงฤทธิ์ ต้านเชื้อแบคทีเรียได้กว้างขวาง รวมถึงแบคทีเรียดื้อยาที่สำคัญในคลินิก

🔬 ข้อมูลสำคัญของ Lariocidin

• เป็น peptide antibiotic — โปรตีนสายสั้นที่มีฤทธิ์ฆ่าแบคทีเรีย

• มีวงแหวนที่มีกรดอะมิโนชนิดพิเศษ เช่น lanthionine และ methyllanthionine

• ทำลายแบคทีเรียเป้าหมายโดยการเจาะทะลุเยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane) ทำให้เซลล์ตาย

• มีฤทธิ์คล้าย nisin ซึ่งเป็น lantibiotic ที่ได้รับอนุญาตให้ใช้เป็นวัตถุกันเสียในอาหาร

  

⚙️ กลไกการออกฤทธิ์

• Lariocidin จัดเป็น lasso peptide antibiotic

• ทำงานโดยการจับกับไรโบโซมของแบคทีเรีย โดยเฉพาะ หน่วยย่อยขนาดเล็ก (30S)

• รบกวนกระบวนการแปลรหัสพันธุกรรม โดยการรบกวน 16S rRNA และ aminoacyl-tRNA

• ทำให้เกิดการหยุดการสังเคราะห์โปรตีน และความผิดพลาดในการถอดรหัส

🛡️ ความทนทานต่อการดื้อยา

• LAR ไม่ได้รับผลกระทบจากกลไกการดื้อยาทั่วไป เช่น efflux pump หรือ enzymatic inactivation

• มีแนวโน้ม ต่ำในการกระตุ้นการดื้อยา

• ไม่เป็นพิษต่อเซลล์มนุษย์

• มีประสิทธิภาพ สูงในหนูทดลองที่ติดเชื้อ Acinetobacter baumannii ซึ่งเป็นเชื้อดื้อยาสำคัญในโรงพยาบาล

🌟 ความสำคัญของการค้นพบ

• Lariocidin เป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมของ “natural product antibiotic” ที่เกิดจากทรัพยากรในสิ่งแวดล้อม

• เสนอโครงสร้างทางเคมีใหม่สำหรับการพัฒนา ยาปฏิชีวนะรุ่นต่อไป

• เป็นหนึ่งในความหวังใหม่ของวงการแพทย์ในการรับมือกับ superbugs (เชื้อดื้อยา)

ส่วนหนึ่งของการวิจัย ได้ใช้เครื่อง Mass Spectrometer ในการยืนยันโครงสร้างและมวลสารทั้งของ Lariocidin และอนุพันธ์

🔬 บทบาทของ Mass Spectrometry ในงานวิจัยนี้

1. วิเคราะห์ลักษณะโมเลกุลของ lariocidin

   • ใช้เทคนิค LC-MS/MS (Liquid Chromatography–Tandem Mass Spectrometry) เพื่อแยกและตรวจลำดับของกรดอะมิโนในเปปไทด์วงแหวน (lasso peptide)

   • ตรวจสอบ modification เฉพาะ เช่น การ cyclization หรือการสร้างโครงสร้าง lasso

2. ยืนยันมวลโมเลกุลที่แม่นยำ

   • ตรวจสอบว่าผลิตภัณฑ์ที่สังเคราะห์จาก Paenibacillus ตรงกับค่าที่คาดจากโครงสร้างเคมีหรือไม่

   • เป็นการยืนยันว่าผลิตภัณฑ์นั้นคือ lariocidin และ LAR-B จริง

3. ตรวจสอบความบริสุทธิ์ของตัวอย่าง

   • ก่อนนำไปทดสอบฤทธิ์ทางชีวภาพ ทีมวิจัยต้องแยกสารให้บริสุทธิ์ และใช้ MS ตรวจสอบว่าไม่มีสิ่งเจือปนที่อาจรบกวนผลการทดลอง